VI. Билвосита реклама усуллари.
Билвосита реклама тасаввурга кенг эркинлик беради. Бу соҳадаги фаолият турлича бўлиши мумкин. Кўпинча учрайдиган ва анча самарадор ҳисобланганлари қуйидагилар:
* матбуот учун хабарлар ва ахборот пакетлари;
* тармоқли ёки матлубот журналларидаги мақолалар;
* радио ва телевидениедаги чиқишлар;
* мажлис, мактаблардаги чиқишлар;
* ўз фирмасида (ёки фирма билан боғлиқ мавзулар бўйича) курс ва семинарлар ташкил этиш;
* жамият ҳаётида иштирок этиш;
1. Матбуот учун хабарлар.
Матбуот учун хабарлар – ахборот хусусиятига эга мақола бўлиб, фирма ёки реклама агентлиги томонидан тайёрланади ва ОАВга юборилади.
Сиз фирмангиз учун жуда ҳам аҳамиятга эга мутахассисни ишга олдингизми? Хабар жўнатинг. Идорангизни кенгайтирдингизми? Хабар жўнатинг. Фирманинг муҳим аҳамиятга эга янги мижози пайдо бўлдими? Хабар жўнатинг. Конференция ташкил қиляпсизми? Хабар жўнатинг. Шу йўл билан фирмангизни унитиб қўйишларига йўл қўймайсиз. Шунингдек ташқарида юз бераётган ҳодисаларга жавобан ҳам хабар жўнатишингиз мумкин. Мисол учун, агар шаҳар мактабларидаги куни кеча ўтказилган текширувлар ўқувчилар география ёки бошқа фанларни умуман билмасликларини кўрсатса, фирма бу фанларни ўрганишда кўмаклашувчи компьютер ўйинларини сотаётган бўлса, вақтни бой бермасдан ҳаракат қила бошлаши керак:
* бу хабар умумий ҳолат билан мос келганлигини кузатиб туриб, у ҳақида маҳаллий газеталарга хабар жўнатиш керак;
* хабарда шунингдек яқин кунларда дастурий таъминот нусхалари бепул тарқатилишини қўшиб қўйиш мумкин, яъни хабарнинг ахборот қийматини оширидиган барча нарсаларни қўшиш мумкин;
* агарда ахборот етарли бўлмаса, хабар жўнатмаслик керак - бошқача қилиб айтганда айтиш мумкин бўлган нарса бўлган ҳолатдагина гапириш мумкин:
«Мэр маҳаллий фирмалар шаҳар ҳаётида фаол иштирок этяптилар деб ҳисоблаяпти», - бу ахборот ҳисобланади. «Иван Иванов маҳаллий фирмалар – бизнесда энг яхшилари деб таъкидлаяпти» - агар Иван Иванов - машҳур сиёсатчи ва рок-мусиқачи бўлмаса, бу ахборот ҳисобланмайди.
Мана матбуотга қандай қилиб хабарлар тайёрлаш мумкинлиги тўғрисида бир нечта тавсиялар:
- Хабарда энг муҳими – биринчи жумла ҳисобланади. Унда ёки камида биринчи хат бошида бутун хабарнинг қисқача мазмуни берилиши керак. Журналистни қизиқтириб қўйиш лозим. Агар толиққан муҳаррирнинг ёзилган нарсанинг моҳиятига тушунишига кўп вақт сарфлашига тўғри келса, унинг қизиқиши йўқолиши мумкин. Иккинчи вариант: «агар ўз хабарингизни далилни қуруқ қайд қилиш билан бошлашни истамасангиз, уни асл, «чайналмаган», «илмоқли» ва кескин жумлалардан бошланг, бу эса муҳаррирни шундай қизиқтириб қўядики, у беихтиёр ўқишни давом эттиради». Асосий ахборотни журналистларнинг анъанавий қоидаларига биноан бериш керак: «Ким?, нима?, қаерда?, қачон?, қанча?».
- Хабар бекитилган рекламани эмас, ахборотни ўз ичига олиши керак, маҳсулотнинг афзаллигига аниқ ва далилларга мувофиқ қатъий тартибда диққатни тортиши керак.
- Хабар фирма бланкасида 1,5-2 интервалда чоп этилиши керак. Хабарда ёзилиш санаси, қўшимча маълумот берши мумкин бўлган шахснинг фамилияси ва телефонии жойлаштирилади.
- Баъзи журналистлар таҳририятга келаётган битта стандарт босма саҳифадан ошмаган хабарларни афзал кўрадилар. Умуман олганда, хабар барча маълумотларни бериш учун қанча керак бўлса, шунча қаторга эга бўлиши лозим – кам ҳам эмас, кўп ҳам эмас. Бу соҳадаги профессионаллар тузилиши жиҳатидан мукаммал ва катта ҳажмдаги ахборотни ичига олувчи 3 ёки 4 саҳифали хабар тайёрлайдилар.
- Имкон қадар расмий билдиргида сифатли оқ-қора ёки рангли суръат илова қилиш керак.
- Хабарни муайян бир шахсга жўнатиш керак.
2. Теле- ва радиочиқишлар.
«Матбуотда мақола нашр этишингизга имкон яратган сизнинг бохабарлигингиз ва омилкорлигингиз сизни маҳаллий экран ва радиоэфирнинг юлдузига - ҳатто умуммиллий миқёсдаги юлдузга айлантириши мумкин, агар сизда ҳазил ҳисси, тингловчилар олдида ўзини тутиш жозибаси ва қобилияти хос ёки шунчаки заҳирангизда суҳбат учун жуда қизиқарли мавзу бор бўлса». Аввало, кириб бориш лозим бўлган тингловчиларга мўлжалланган теле- ва радиодастурларнинг рўйхатини тузиб олиш керак.
Сиз телеведение ва радиони муҳим бир мавзуда мутахассис эканлигингизга ва у ҳақида қизиқарли қилиб гапира олишингизга ишонтиришингиз керак. Имкон қадар матбуотда аввалги чиқишларингиз рўйхати ва сиз томондан ёзилган мақолалардан ташқари таҳририятга ахборот пакетини юборинг.
Сиз чиқиш қила олишингизни кўрсатинг ва таҳририятга фойда келтиринг, эфирда муҳокама қилишни истаган мавзуларингизни айтинг. Бир-икки ҳафта ўтгач таҳририятга қўнғироқ қилинг. Агар «мутахассис», «мэтр (уста)» ёки «бизнес наҳанги» каби мавқеларингиз бўлмаса, ҳамда машҳур бўлмасангиз, таҳририят ходимлари билан боғланишга уриниб кўринг, улар турли хил мутахассисларнинг чиқишларига тайёргарлик кўриш билан шуғулланадилар ва ўз ғоянгизни шундай тақдим қилингки, у ғоянгизни қамраб олсин. Масалан, бу йўл билан: «Кўчмас мулк савдоси бўйича агентлигимиз оддий 5та усулни билади, улар туфайли уй ёки ҳонадон сотмоқчи бўлган ҳар бир одам (ўртача миқдордан) 15%дан кўпроқ маблағга эга бўлиши мумкин». Ёки: «Мактабимизда ўқувчиларга тўртта синф дастурини бир йилда ўзлаштириш имконини берувчи ўқитиш услуби ишлаб чиқилган».
Аслини олганда, хабардорлик нафақат касбий фаолиятга тааллуқли, балки тарих ва футбол статистикасини яхши билиш ва шу муносабат билан спорт эшиттиришида иштирок этиш ҳам ҳар қандай корхонага - хоҳ автосалон, хоҳ китоб дўкони фаолиятига умуман ҳалақит қилмайди. Бу одамларга сиз қанчалик билимдон, хушмуомала ва эътиборли бизнесмен эканлигингизни эслатиб қўяди холос.
3. Фирмада семинар ва курслар уюштириш.
Агар дўкон эгаси мижозлар учун курслар ташкил этса, бу ҳар доим ўз вақтида ҳисобланади. Курслар – бу нафақат ажойиб билвосита реклама, балки фирма айланмасини кўпайтирувчи амалий воситадир: курсларда бирор-бир янги нарсани ўрганиш учун дўконга келганлар маҳсулотни сотиб олиш учун ҳам қоладилар.
Курсларни реклама қилиш қимматга тушмайди, ҳаттоки ҳеч қанча турмайди, чунки маҳаллий ОАВ кўпинча курслар ҳақидаги ахборотни имтиёзли нархларда ёки бепул чоп этади. Агар фирманинг фаолияти чакана савдо билан боғлиқ бўлмаса, курсларни корхонанинг конференц-зали ёки ижарага олинган бинода ташкил этиш мумкин. Энг яхшиси – курсларни чет тили курсларидан бошлаб, рақс ёки пазандачилик мактабларигача кенг қамровли машғулотлар туркумини ўтказиш имкони бўлган маҳаллий Маданият уйида ташкиллаштириш керак. Маданият уйи, шунингдек, курсларни реклама қилиш билан шуғулланади, шу аснода тингловчилариннг эътиборига сазовор бўлинади.
4. Ижтимоий ҳаётда иштирок этиш.
Сув тошқини бир нечта қишлоқни бошпанасиз қолдирди ва маҳаллий дўкон талофот кўрганларга маҳсулотлар ва иссиқ кийимларни бепул юборди. Ёнғин бинони куйдириб кул қилди ва маҳаллий универсам талофот кўрган оилаларнинг болалари учун кийим-кечакларни бепул тарқатди. Автомобиль савдоси билан шуғулланувчи бир нечта агентлар ўз ҳисобларига автомобиль сотиб олиб, ногирон бўлиб қолган машҳур қутқарувчига совға қилишди. Фалокат туфайли содир бўлган фожеалар сизни бағрикенгликка чақиради. Бағрикенглик ҳеч қачон миннатдорчиликсиз қолмайди – бундай вазиятда одамларнинг миннатдорчилиги фирма ёки муайян бир шахс ҳақида ижобий фикрда бўладилар.
Бундай ҳар кунги фожеали ҳолатлардан ташқари эзгу ишлар учун кўплаб қулай имкониятлар бор. Балки яқин атрофдаги истироҳат боғига янги ўриндиқлар керакдир? Ташландиқ болалар уйи мева ва сабзавотларга муҳтож эмасмикин? Балки қариялар уйи кекса аёлларга кийим-кечак тўқишлари учун эшилган юнг ип керакдир? Хайрия фаолияти соҳаси ҳам жуда кенг.
Маҳаллий жамоат ташкилотларидаги фаолият яхши натижалар беради. Бироқ улардан ғаразли мақсадларда, билвосита рекламадан келадиган даромадни кўзлаб қатнашиш ярамайди. Одамлар ҳақиқий ниятингизни тезда фаҳмлаб оладилар ва фирманинг обрўси ҳаттоки жиддий равишда зарар кўриши мумкин.
VII. Рекламада ўзини қандай қилиб камтар тутиш мумкин.
Оз кишилар ўзларини реклама қила оладилар. Оммавий чиқиш ҳақидаги биргина фикрдан даҳшатга тушадиганлар анча кўпчиликни ташкил қилади. Баъзилар ёза ёки ўқий олмайман деб ҳисоблайдилар. Бошқалар эса бундай ахмоқона нарсаларга вақтим йўқ деб таъкидлайдилар. Ҳар биримиз болагимиздан биламизки: ўзини-ўзи мақташ яхши эмас!
Яхши билвосита реклама – шунчаки катта гапириш ва мақтанишдан кўра кенгроқ, баъзан худди шуни эслатса ҳам. Ўзи ва корхонаси ҳақида одамларга хабар берилиб мижозларга хизмат кўрсатилади. Охир оқибат, агар сиз бирор-бир яхши иш қилаётган бўлсангиз, бу ҳақида бошқаларга хабар бериш керак эмасми?
«Жураътсизликни енгишнинг энг яхши усули – режалаштиришдир. Билвосита рекламанинг қайси кўринишлари фирмангизга кўпроқ фойда келтиришини ўтириб, ўйлаб кўринг. Ўзингизга савол беринг: улардан қайси бирини мустақил амалга ошира оласиз. Агар микрофон олдида оғиз оча олмаслигингизни пайқасангиз – рекламанинг бошқача шаклини излаб кўринг. Бироқ радиоэшиттиришларда иштирок этиш фирмангизга ёрдам беришини билсангиз ва ўзингизда озгина ишончсизликни сезаётган бўлсангиз, уйда кўзгу олдида машқ қилиб кўринг, бир нечта нотиқлик санъати дарсларини олинг - олға, радиога!». Режалаштириш вақт етмаслиги ва ўз-ўзини мақташни истамаслик каби сийқаси чиққан баҳоналарнинг олдини олишга кўмак беради. Масалан, агар: «катта бир шартнома имзолангандан кейин хабарларни жўнатиш» режангизда бўлса – у ҳолда бундан муаммо ясамай шартнома имзолангандан сўнг ҳар сафар уларни жўнатасиз. Агар олдиндан ишлаб чиқилган намуна бўлса «хабарни ёзиш жуда қийин» деб ўйлаб ўтиришингизга тўғри келмайди ва унга зарурий ахборотни қўшиб, алоқалар рўйхатида мавжуд ва билвосита реклама учун керак бўлган одамларга юбориш керак бўлади холос. Агар реклама бюджети чекланган бўлса – билвосита рекламадан албатта фойдаланиш керак.
VIII. ПР ва тарғибот.
ПР ва тарғиботни аниқ ажратиб олиш керак. Геббельс тарғибот ҳақида шундай ёзганди: «сиёсат воситаси, ижтимоий назорат усули… Тарғибот вазифаларига бировни фикрини ўзгартириш кирмайди, унинг вазифаси – таррафдорларни жалб этиш ва уларни итоатда ушлаб туриш… Мос вазият бўлганда тарғиботнинг вазифаси инсон фаолиятининг турли кўринишларини қамраб олиш бўлиб, у инсоннинг яшаш муҳитини ўзгартиради ва уни нацистик ҳаракат нуқтаи назарини қабул қилишга мажбур қилади». Геббельс чиқишларидан олинган ушбу парчалар икки ёндашув ўртасидаги катта фарқни тасдиқлайди. Тарғиботда ахлоқий жиҳатлар ҳар доим ҳам ҳисобга олинмайди, ҳамда бугунги сўз фақат шахсий манфаатга асосланган маслак кўринишларини изоҳлаш учун фойдаланилади ва уларда мақсадларга эришиш учун далилларни нотўғри талқин қилиш ёки ҳаттоки уларни сохталаштириш керак бўлади. ПР, аксинча, узоқ муддатли масъулиятни тан олади, ҳамда фикр ва мулоҳазаларни ихтиёрий равишда қабул қилиш орқали ҳамфикрлиликка ишонтиришга ва эришишга интилади. ПР ахлоқий меъёрларга асосланса ва ҳаққоний воситалар билан амалга оширилгандагина муваффақиятли бўлиши мумкин. ПРда мақсад ёлғон, зарарли ёки шубҳали воситалардан фойдаланишни қоралайди.
ПРдан номақбул ишларни қўллаб-қувватлаш учун фойдаланиб бўлмайди. ПР усуллари билан муваффақиятли ўтказилган тадбирлар бундай ишларнинг нуқсонлари ва кучсиз тарафларини намоён қилиши мумкин холос. Шунинг учун кўпинча яхши ПР уйдан бошланиши керак деб таъкидлашади. Сиёсат ҳар доим ишонарли ва амалий бўлиши керак. ПР ҳар доим ахлоқий бўлишидан ташқари, у ҳеч қачон салбий бўлмаслиги керак. Рад этиб шубҳаланувчаларни ишонтириб бўлмайди. Шериклар билан амалий ҳамкорликни йўлга қўйиш имкониятлари кўпроқ ва у аниқ ишонарли далиллар ёрдамида уларни бунга ишонишларига мажбур қилади. Утрехт университетидан профессор Анн Ван дер Мейден ушбу фаолиятнинг муҳим жиҳати шундай ёзганди: «ПРнинг мақсади – келишувга эришиш, тарғиботнинг мақсади эса - ҳаракатни вужудга келтириш. ПР ҳаққоний суҳбатга эришига интилади, тарғиботга эса бунга интилмайди. ПР усуллари самимийликни кўзда тутади, тарғибот эса зарурат туғилганда далилларни яширади. ПР англаб етишга интилса, тарғибот эса - тарафдорларни жалб қилишга интилади».
IX. Паблик рилейшнз тадбирлари, матбуотдаги реклама эълонлари ва савдо агенти фаолияти самарадорликларининг қиёсий таҳлили.
Қуйидаги маълумотлар Америка мутахассислари томонидан 5000дан ортиқ саноат маҳсулотларини текшириш асосида олинган:
Самарадорлик кўрсаткичлари Савдо агенти фаолияти Матбуотдаги реклама эълонлари Паблик рилейшнз тадбирлари
1. Таъсир натижалари: харидорнинг онгига кира олиш ва унинг хотирасида сақланиб қолиш қобилияти 5 4 2
2. Ягона таъсирни қамраб олиши мумкин бўлган тингловчилар кўлами 1 4 5
3. Харидор билан битта алоқанинг баҳоси 1 4 5
4. Реклама қилинаётган маҳсулотнинг талаблари 2 3 5
5. Таъсир натижалари бўйича савдо хизматининг назорат даражаси 4 5 1
6. Харидорларнинг саволларига тезда жавоб бериш ва шу аснода маҳсулот ҳақидаги хабарларни тузатишга мослашиш қобилияти 5 1 2
7. Хабар учун зарурий фурсатни танлаш 5 4 1
8. Харидор билан такрорий алоқа қилиш 2 5 3
9. Харидорнинг хабарга нисбатан жавобини аниқлаш учун кетадиган вақт 5 3 1
10. Хабарнинг ишончлилиги 4 3 4
11. Буюртма олиш, шарнома тузиш 5 2 1
Жами: 39 38 30
Келтирилган жадвал билан диққат билан танишиб, маҳсулотларни сотиш воситаси сифатида газета ва журналлардаги рекламалар (38 балл) иккинчи ўринни эгаллаб, самарадорлиги жиҳатидан савдо агенти фаолияти (39 балл)дан озгина ортда қолишига яна бир бор ишонч ҳосил қилиш мумкин. Реклама эълонлари кўмагидаги битта шартноманинг нархи анча паст, бу эса газета ва журнал рекламаларига юқорироқ баҳони беради. Таъсир натижаларини назорат қилишга нисбатан ҳам таъминлаши мумкин бўлган реклама қилинаётган маҳсулотларга бўлаётган талаблар миқдори жиҳатидан ҳам шунчалик яхши намоён бўлади. Матбуотдаги реклама мижозларни безор қилмай, улар билан такрорий алоқаларни ўрната олиш қобилияти сабабли савдо агентидан кучлироқ. Агентларга қараганда реклама эълонларининг кучсиз томонлари шундаки, уларнинг харидор онгига кира олиш қобилиятининг анча пастлиги, унинг саволларига жавоб бера олмаслиги, рекламага нисбатан ўқувчилар жавобини ҳисоблашга кўпроқ вақт талаб этади. Энди матбуотдаги реклама ва савдо агентига қараганда паблик рилейшнз тадбирлари қандай кўринишда эканлигини кўриб чиқамиз. Уларнинг умумий йиғиндиси 30 балл. Бу юқоридагиларга қараганда анча паст. Шундай бўлса ҳам паблик рилейшнзнинг ўз устунликлари бор. Паблик рилейшнзнинг мақола ва бошқа материаллари кенгроқ аудиторияни қамраб олиши мумкин. Сабаби шундаки, у бир вақтнинг ўзида катта ҳажмдаги нашрда пайдо бўлиши мумкин. Шу боисдан паблик рилейшнз материаллари реклама қилинаётган маҳсулотларга нисбатан кўпроқ талабларга сабаб бўлиши мумкин, лекин савдо агентидан камроқ бўлади. Имконияти кучли харидор билан такрорий алоқага нисбатан паблик рилейшнзнинг баҳоси савдо агентига қараганда юқорироқ, лекин газета ва журналлардаги рекламалардан пастроқ. Барча учта гуруҳнинг баҳоларини кўриб чиққанда, шуниси аён бўладики, паблисити маҳсулотни сотишнинг режали дастурлари туркумига алоқадор. У бошқа воситаларга нисбатан муваффақиятлироқ ишлайдиган соҳаларда ишлатилиши керак. Яъни, катта аудитория ўртасида хабарларни тарқатиш учун, шартноманинг нархини пасайтиради ва маҳсулотларга бўлган талабларни оширади. У, шунингдек, такрорий алоқа юзасидан агентга ёрдам кўрсатиш ва ахборот-реклама хабарига ишонч билдириш учун қўлланиши зарур. Агар бу барча тавсиялар амалиётга тадбиқ этилса ва тегишлича маблағ билан таъминланса, реклама фаолияти, ҳамда алоҳида алоқаларнинг самарадорлиги сезиларли равишда ўсади.
АҚШдаги совет ташқи иқтисодий уюшмаси «Алмазювелирэкспорт» учун паблик рилейшнзнинг тажрибавий дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш намунаси унинг манфаатларини ифодалайди. Унинг асосий мақсади – Америка газета ва журналлирда таҳририят материалларини чоп этиш ёрдамида чакана ва улгуржи савдогарларни, жумладан кенг оммани ўзларининг қаҳрабо ва ярқирама тошлар билан таништириш эди.
Шу мақсадда Америка ва совет мутахассислари қуйидагича йўл тутдилар:
· Ҳар бир ярқирама тош ҳақида пресс-релизлар, шунингдек оммавий реклама мақолаларини тайёрлашди;
· Совет ярқирама тошлари ва қаҳраболари тўғрисида умумий пресс-релизлар чиқариб, уларни 4000та газетага юборишди;
Натижада дастур АҚШдаги 4 миллиондан ортиқ ўқувчиларни қамраб олди. Агар совет маҳсулотлари ҳақидаги паблик рилейшнз материаллари асосида газета ва журналларга ажратилган таҳририят майдонида реклама эълонлари нашр қилинганда эди, барча харажатларни ҳисобга олганда, 3-4 марта кўпроқ маблағ сарфлашга тўғри келарди.
Шуни яна такрорлаб ўтиш керакки: паблик рилейшнз – саноатда қўлланадиган маҳсулотлар, ҳам маълум бир кишиларга, ҳам кенг оммага мўлжалланган истеъмол маҳсулотларини ўтказишнинг самарали воситасидир. Агар корхона харидорларда яхши таассурот қолдирса, обрў-эътибор қозониш ва маҳсулотларни сотиш осонлашади, паблик рилейшнз худди мана шуни амалга оширишга ёрдам беради. Ва ниҳоят, реклама ва паблик рилейшнз бир-бирини яхши тўлдириб боради.
Хотима.
Ушбу ишда биринчи навбатда паблик рилейшнзнинг рекламадаги хусусиятларини ҳисобга олиб, уни вужудга келтиришнинг асосий қоидаларини алоҳида ажратиб кўрсатиш ва таҳлил қилишга ҳаракат қилинди. Паблик рилейшнз соҳаси, мени фикримча, унинг таъсирчанлиги асосларини назарий исбот қилишга муҳтож. Ҳозирги кунда реклама рухшунослиги, назарияси ва эстетикаси бўйича кўплаб илмий ишлар мавжуд, лекин унинг паблик рилейшнз назарияси бўлими сифатидаги қиёфасининг шаклланиши етарлича ишлаб чиқилмаган. Рухшунослик, жамиятшунослик ва бошқа ижтимоий фанлар бўйича мутахассислар яқиндагина бу мавзуга мурожаат қила бошладилар, рекламачиларнинг ўзи ҳам кўпроқ ўзларининг тажриба ва билимларига таянадилар.
Имиж муаммоси устида фаолият юритувчи PR–профи рухшунослик, дизайн, журналистика ва ҳатто одам физиологияси соҳаларидаги билимларни эгаллаган бўлиши керак, ёки бу ижодий фикрлайдиган мутахассислар жамоаси бўлиши зарур.
Паблик рилейшнзни вужудга келтириш жиҳатларига алоҳида эътибор қаратилди. Жумладан паблик рилейшнзнинг самарали оммавий коммуникациялар воситаси сифатидаги аҳамияти қайд этилди. Паблик рилейшнз ва рекламанинг муҳим эканлигига ҳар доим ҳам етарлича аҳамият берилмайди, шу сабабли ўзаро ҳамкорлик қилувчи субъектлар ахлоқий ва моддий зарар кўрадилар.
Хулосалар.
Паблик рилейшнз (жамоатчилик билан алоқалар) — бу менежментнинг бир вазифаси бўлиб, у жамоатчилик билан муносабатни баҳолайди ва жамоатчиликнинг англаши ва қабул қилишига эришиш фаолияти дастурини амалга оширади. Паблик рилейшнзнинг асосий вазифаси – ташкилотнинг муваффақияти учун ижобий бўлган ички ва ташқи ижтимоий – рухий муҳитни яратиш, фирмага нисбатан бу муҳитнинг зарурий ҳатти-ҳаракатларини таъминлаш.
ПР фаолиятининг асосий соҳалари ёки йўналишлари қуйидагилар:
- ОАВ билан ишлаш;
- Истеъмолчилар, ҳамкорлар, маҳаллий жамоатчилик, ҳукумат ва маҳаллий бошқарув органлари, ходимлар, инвесторлар (молиявий ПР) билан алоқаларни вужудга келтириш;
- инқирозни бошқариш (инқирозли ПР);
ПР билан ишлашнинг асоси бўлиб жамоатчилик фикри ҳолатига таъсир кўрсатиш хизмат қилади.
Кўпчилик ПР тадбирлар қуйидаги мақсадларда ўтказилади:
- Одамларни маҳсулот ёки ташкилот ҳақидаги бирор-бир масала бўйича фикрини ўзгартиришга ишонтириш;
- Жамоатчилик фикрининг йўқ бўлганда, уни яратиш;
- Жамоатчиликнинг мавжуд фикрини кучайтириш;
Қандай ҳолатларда жамоатчилик билан алоқалар агентлигини ишга жалб қилиш керак?
- Ишлар камлигида, у мунтазам ўтказилмайди ва доимий ҳамкорни жалб этишнинг сиз учун фойдаси йўқ;
- Штатдаги ходимингизга ёрдам зарур бўлганда;
- Янги маҳсулотни чиқариш муносабати билан иш кўпайиши эҳтимоли вужудга келганда;
- Ташқи маслаҳатчилар ўзига хос иш тажрибасига эга бўлганда;
-Ташкилот раҳбарлари ички маслаҳатчиларнинг тавсиялари холис эканлигига ишончлари комил бўлмаса ва манфаатдор томонлардан бири билан ўзаро боғланганда;
